لەچوارچێوەی كۆڕو سیمینارەكانی ساڵۆنی كوردستانی نوێ‌، رۆژی 16/10/2018، كۆڕی خستنەڕوو و واژۆكردن و دابەشكردنی كتێبی (بونیادە گێڕانەوەگەرییەكان لەڕۆمان و چیرۆكەكانی گەلاوێژدا) لە نووسینی پ.د. زاهیر لەتیف كەریم و پ. د. نیان فواد مەستی بەڕێوەچوو.
لە كۆڕەكەدا، هەردوو دكتۆری نووسەر، تیشكیان خستە سەر لایەنە دیارەكانی كتێبەكەو پاشانیش بەشێك لە ئامادەبووان تێبینی و سەرنجی خۆیان لەسەر كتێبەكە خستەڕوو، ئەمەی خوارەوەش پوختەی كۆڕەكەی ساڵۆنی كوردستانی نوێیە:
ئالان محەمەد بەڕێوەبەری كۆڕ: 
میوانانی بەرێز، ئامادەبوانی خۆشەویست، بەخێرهاتنێكی گەرمتان دەكەین‌و خۆشحاڵین بە ئامادەبوونتان بۆ ناساندن‌و واژۆكردنی كتێبی بونیادە گێڕانەوەگەرییەكان لەڕۆمان و چیرۆكەكانی گەلاوێژدا لە نوسینی هەر یەك پ.د. زاهیر لەتیف كەریم‌و پ.د.نیان نەوشیروان مەستی، بەخێربێن سەرچاوان.
پ.د. زاهیرلەتیف كەریم لە سلێمانی‌و لە خێزانێكی كوردپەروەر‌و زانستخواز‌و هونەر‌و وەرزش لەدایكبووە. یەكێكە لە نەوەكانی شێخ حەسەنی گڵزەردە‌و برای هونەرمەندی شێوەكاری ناسراو عەلی لەتیفە. خاوەنی بڕوانامەی بەكالۆریۆس لە زمان‌و ئەدەبی عەرەبی، زانكۆی بەغدا 1977. دكتۆرا لە بواری رەخنە‌و ئەدەبی بەراوردكاری لەزانكۆی كلاسكۆ، بەریتانیا 1985، لەساڵی 2000، پلەی پرۆفیسۆری بەدەستهێناوە. ماوەی 10 ساڵ 1985_1995 لە زانكۆی سەڵاحەددین كۆلێژی ئەدەبیات، وەكمامۆستا‌و سەرۆك بەشی عەرەبی كاری كردووە. لە 1995_2001 راگری كۆلێژی زمان بووە.
یەكێكە لە دامەزرێنەرانی خوێندنی باڵا لە زانكۆی سلێمانی. سەرپەرشتی چەندین نامەی ماستەر‌و دكتۆرای كردووە، لەوانە ماستەرنامەكەی نوری ئەلمالیكی‌و هەردوو نامەی ماستەر‌و دكتۆراكەی د.نیان نەوشیروان مەستی.
لە ساڵی 2010‌و لەلایەن وەزارەتی خوێندنی باڵای عێراقەوە خەڵاتی پلەی پرۆفیسۆری یەكەمی لەسەر ئاستی كوردستان‌و باكوری عێراق پێبەخشراوە. خاوەنی چەندین وتار‌و كتێب‌و لێكۆڵینەوەیە. ئێستاش مامۆستایە لە زانكۆی سلێمانی، كۆلێژی زمان، بەشی زمانی عەرەبی. 
پ.د. نیان نەوشیروان فوئاد مەستی، لە سلێمانی لەخێزانێكی كوردپەروەر‌و تێكۆشەر‌و روناكبیر لەدایكبووە، گەورە زانا‌و بیرمەندی كورد، تۆفیق وەهبی بەگ، مامی باوكیەتی. باوكیشی یەكێكە لە پێشەنگە تێكۆشەرەكانی بزووتنەوەی رزگاریخوازی گەلی كورد، كە هەر لە سەرەتای شۆرشەوە، بەبێ دابڕان خەباتی لە پێناو خاك‌و نیشتمان‌و نەتەوەدا كردووە. خاوەنی بڕوانامەی بەكالۆریۆس لە زمان‌و ئەدەبی عەرەبی زانكۆی موستەنسەریە_ بەغدا_ 1991. ماستەر لەبواری رەخنە‌و ئەدەبی بەراوردكاری لە زانكۆی سەڵاحەددین_ 1995، دكتۆرا لە هەمان پسپۆریدا. لە زانكۆی سلێمانی_2004. لە ساڵی 1995 لە زانكۆی سلێمانی وەك مامۆستا دامەزراوە، دووجار، یەرۆكایەتی بەشی عەرەبی كۆلێژی زمان پێسپێردراوە. ساڵی 2012، وەك یەكەم ئافرەت لە زانكۆی سلێمانی، پلەی پرۆفیسۆری بەدەستهێناوە.
سەرپەرشتی‌و گفتوگۆی چەندین نامەی ماستەر‌و دكتۆرای ئەنجامداوە، خاوەنی چەندین لێكۆڵینەوەو كتێب‌و وتارە, ئێستاش مامۆستایە لە زانكۆی سلێمانی، كۆلێژی زمان بەشی زمانی عەرەبی. 
سەرەتا پ.د. زاهیر لەتیف كەریم لەبارەی كتێبەكەوە، وتی: ئەم كتێبەی كەڕۆژی 16/ 10/2018 و لەساڵۆنی كوردستانی نوێ واژوی بۆ دەكرێت بەناونیشانی" بونیادە گێڕانەوەییەكان لەڕۆمان وچیرۆكەكانی گەلاوێژ دا " ودەكەوێتە بەردەستی ئێوەی ڕوناكبیر وۆِۆشنبیری خوێنەری كورد,پشتی بەڕێبازە ڕەخنەییە نوێیەكانی تازەگەرایی ودوای تازەگەرایی بەستووە وزۆریش دوورە لەپیاهەڵدان وستایش وڕستە داڕێژراوە پێش وەختەكان.هەر لەبەر ئەمەشە سەرجەم لێكۆڵینەوەكانی ئەم كتێبە دەچێتە دەرەوەی سیاقە مێژووییەكان كەزیاتر خۆیان لەلێكۆڵینەوە وەسفییەكاندا دەبینێتەوە كەبەشێوە بابەتییەكەی ناتوانرێت ڕەهەندە داهێنانییەكان دەستنیشان بكات.لەنێوەندی لێكۆڵینەوەكانماندا گەیشتینە ئەو ڕاستییەی كەگەلاوێژ خاوەن توانایەكی هونەری وتەكنیكی وداڕشتنی ودەربرینییە بابەتییەكانە كەلەم ڕووەوە توانای بەراووردكاریكردنی هەیە لەگەڵ كەڵە نووسەر وڕۆمانووسە جیهانییەكان ولۆكاڵییەكان بەوپێیە لێكچوونێك لەهێز وتواناكاندا بەدی دەكرێت ولەهەمان كاتیشدا جیاوازییەكانی بەدەردەكەون بەوپێیەی گەلاوێژ نایەوێت وێنەیەكی دووبارەی دەقە لۆكاڵی ودەرەكییەكان بێت.ئەمەش بەو مانایە نایەت كەگەلاوێژ نەچوبێتە ژێر كاریگەرییە ئەدەبییەكان بەڵام لەگەڵ ئەمەشدا پارێزگاری لەكەسێتی وشوناس وڕەسەنایەتی ئەدەبە نەتەوایەتییەكەی خۆی كردووە كەئەمە بەلای تیۆرەكانی ئەدەبی بەراووردكارییەوە كارێكی زۆر پەسەند وگونجاوە.گەلاوێژ,لەپاڵ ڕووداوی بابەتەكانیدا,وەك نووسەرێكی بەسەلیقە وڕۆشنبیر بەدەردەكەوێت.ئەمەش هەر وەك شاعیر وڕەخنەگری جیهانی,ت.س.ئیلیۆت,دەڵێت داهێنانەكان لەڕێگەی ئەو دوو جەمسەری سەرەكییەوە دروست دەبن ئەوانیش,بەهرە و ڕۆشنبیرییەتە.بەهرەییەكەی دەگەڕێتەوە بۆ فینۆمینیای خێزانیی,نزیكترینیان كاریگەرییەكانی مامۆستا برایم ئەحمەد.ڕۆشنبیرییەكەشی دەرئەنجامی تێكەڵبوونی بەخوێندنەوە وكارلێكە سۆسیۆڵۆژی وفیكرییەكانەوە بەدەردەكەوێت.ئەم بۆچوونە,ئاستی تێگەیشتن وهەستكردنی گەلاوێژ نیشان دەدات وبەمەش خوێندنەوەكانی بۆ جیهانی ئەدەبی وفەلسەفی ڕووكەشی نین.هەر ئەمەش وایكردووە كەئێمەی خوێنەر نەتوانین وەك پێویست واقیعی ڕووداوەكان لەخەیاڵەكان جودا بكەینەوە ئەمە لەكاتێكدا سەرجەم سەرچاوە گێڕانەوەییەكان ئەوەمان پێدەڵێن كەدامەزراندنی زۆربەی هەرە زۆری ڕووداوەكان لەسەرچاوە خەیاڵییەكانەوە دروست دەبێت.گرێدانی واقیع وخەیاڵ,یان بەرجەستەكردنی كارێكتەر وجێگە وزەمەنەكان لەنێو ئەو دوالیزمەدا (واقیع وخەیاڵ ) لێهاتوویی گەلاوێژ نیشان دەدات.ووردەكاری لەڕووداو وچڕی لەدایەڵۆگ وجووڵەی كارێكتەرەكان ئەوە دەردەخەن كەهیچ بۆشاییەك نەمێنێت لەنێوان واقیع وخەیاڵدا.بابەتی ڕووداوەكان,هەموویان,پەیوەندی ڕاستەوخۆی بەمەسەلە وتاكی كوردییەوە هەیە.لێرەدا گەلاوێژ, وەك دەرهێنەرێك وسیناریستێك ,بەویژدانەوە دەچێتە نێو ڕووداوەكانەوە وەك ئەوەی خۆی بەخاوەنی ئەو ڕووداوانە بزانێت.لەم گۆشەیەشەوە ,كارنامەكانیمان بۆ دەردەكەوێت كەلەهەموویان گرنگتر ئاشكراكردن وگەیاندنی پەیام ونامەكانێتی بۆ تێكڕای خەڵكی بەهێزی دەسەڵاتیشەوە.یان گواستنەوەی واقیع وەك ئەوەی كەدەبینرێت وپێویستە قسەی لەسەر بكرێت وڕێگە چارەی دەشێیی بۆ بدۆزرێتەوە.ئەوەی جێگەی سەرنجی ئێمەیە ئەوەیە كەگەلاوێژ لەبەرهەمەكانیدا بەتایبەتی چیرۆك وڕۆمانەكانی,لەلایەكەوە, توانای بەرجەستەكردنی كەسێتی پیاوی هەیە كەئەمە وەڵامێكی لۆژیكی ومەعریفییە بۆ پیاوان كەژنانیش دەتوانن ڕۆڵی پیاوان ببینن وبەرجەستەشی بكەن.لەلایەكی تریشەوە توانای بەرجەستەكردنی ڕۆڵی ژنان وئافرەتانیشی هەیە ئەمەش دوای ئەوەی نووسەرانی پیاوان ڕەنگە وەك پێویست نەتوانن ئەو ڕۆڵە ببینن.لەگۆشەیەكی ترەوە,گەر ناوەڕۆكی بەرهەمەكانی گەلاوێژ بخەینە ژێر یاساكانی تیۆری چوارچێوەیی گوفمان,ئەوا دەبینین نووسەر لەكاتێكدا جەخت لەسەر پێكهاتە بابەتییەكانی دەكات ئەوا دەیبەستێتەوە بەكارنامەی گەیاندنییە هەواڵی وكارلێكە سۆسیۆڵۆژییەكانی كۆمەڵگاوە ولەوێشەوە چەند مانایەك لەمانایەكدا دەخوڵقێنێت.واتە دەرخستن وئاشكراكردنی چەند دیاردە وڕووداوێك كەتوانای گەورەكردن ودواتر هەڵسەنگاندنی بابەتەكانی هەبێت.ئەم بابەتەمان داناوە بۆ لێكۆینەوەیەكی سەربەخۆی تر لەسەر بەرهەمەكانی گەلاوێژ.هەر لەبەر ئەمەشە,ئەم كتێبە چەند زانیارییەكمان دەداتێ وەك:
- تێگەیشتنی تێكڕای خەڵكی بۆ ڕووداوەكانی زەمەنی بەرهەمەكان لەڕووی سیاسی وفیكری وڕۆشنبیری وسۆسیۆڵۆژیاوە.
- تێگەیشتنی تێكڕای خەڵكی بەچەمكە ڕەخنەییە نوێییەكان ,ئەمەش لەپێناو دەربازبوون لەچەمكە تەقلیدییەكان.
- دەرخستنی هێز وتوانای ئەدەبیاتی فیمینیزم لەنێو ئەدەبیاتدا,كەگەلاوێژ لەزۆرێك لەبەرهەمەكانیدا نوێنەرایەتی دەكات.
- دەرخستنی ڕاستییەكان دوای ئەوەی داپۆشرابوو بە دەمامكە تاریكەكان.گەرچی گەلاوێژ وەك كەسێكی سیاسی بەدەرناكەوێت بەڵام لەكاتێكدا بەرهەمەكانی دەخوێنینەوە ئەوا بەئاشكرا هەست بەهەڵسەنگاندنە فیكری وسیاسی وسۆسیۆڵۆژییەكان دەكرێت وەك ئەوەی گەر ئەو هەڵسەنگاندنانە بەپیاوە سیاسییەكان ئەنجام نەدرابێت ئەوا گەلاوێژ ئەو بۆشاییەی بۆ پڕكردونەتەوە. ئەمانەو گەلێكی تریش 
لەكۆتایدا ئومێد دەكەین ئەدەبیاتی گەلاوێژ لەلایەن نووسەران وڕەخنەگران وئەكادیمیانەوە فەرامۆش نەكرێت كەئەم ئەدەبیاتە تەنها پەیوەندی بەخودی گەلاوێژەوە نیە بەڵكو لەلایەكەوە پەیوەندی بەئەدەبیاتی فێمینیزم ولەلایەكی ترەوە بەناوەڕۆكی كۆمەڵگاوە هەیە.

پاشان،د.نیان نەوشیروان مەستی-یش قسە كردو وتی: سەرەتا بەخێرهاتنی ئامادەبوانی بەڕێز دەكەم‌و پێخۆشحاڵین بەشداریتان كرد لە مەراسیمی ناساندن‌و واژۆكردنی كتێبی (بونیادە گێرانەوە گەریكان لە رۆمان‌و چیرۆكەكانی گەلاوێژدا).
دەتوانین بڵێین خاتو گەلاوێژ یەكێكە لە نوسەرە هەڵكەوتووەكان بواری رۆمان‌و چیرۆكی كوردی، بەرهەمەكانی هەڵقوڵاوی هەستێكی قوڵی واقعی مرۆییە، بە گشتی‌و كوردەواریە بەتایبەتی‌ولە تێكرا رۆمان‌و چیرۆكەكانیدا كەسایەتیەكان لە واقیعەوە وەرگیراون دەتگرێنن بۆیە لە پێناو بەرجەستە كردنی ئەو كەسایەتیە پەنا بۆ رەهەندە سۆسۆیۆلۆژی‌و سایكۆلۆژی‌و رەوشتەكان دەبات‌و لە هەمان كاتدا كارەكان بریتین لە كارێكی گەیاندن لە نێوان خوی خۆی‌و وەرگردا بەمەبەستی اككردنی دۆخەكان لە نێگەتیڤەوە بۆ پۆزەتیڤ.
لەبەرهەمەكانیدا جەختێكی تەواوی لە جێگە‌و زەمەن‌و كردووە‌و كوردستان بۆتە شانۆیەك بۆ رووداوەكان، ناوەرۆكی نوسینەكانی بەرگێكی بەرگری‌و ئازایەتی‌و فیداكاكاری‌و خۆنەویستی پۆشبوە، لەسەرجەم نووسینەكانیدا بەدوای شوناسی كوردیدا دەگەڕێت، ناتوانێت لە هزر‌و هۆشی تاكەكاندا بیچەسپێنێت‌و هەمیشە خاك‌و نیشتمان‌و كەسایەتیەكانی مەبەستە. بەرهەمەكانی دەرئەنجامەكانی باروودۆخە سەخت‌و نالەبارەكانی كۆمەڵگایە، تێیدا تەنها رووی نەكردووتە چینە رۆشنبیریە باڵاكە، بەڵكو بایەخی زۆری داوە بە چینە مام ناوەند‌و هەژارەكان‌و زمانێكی پاراوو رەوان بەكار دەهێنێت بۆ ئەوەی گوزارشت لە واقع بكات. هونەر لەگەلاوێژەوە رەنگدانەوەی راستیەكانی ژیانی كۆمەڵایەتیە لەپێناو خزمەتكردنی كۆمەڵگا. هیوادارین ئەم كتێبە سوود بەخش بێت بۆ كتیێبخانەی كوردی.
پاشان، ئامادەبووانی كۆڕەكە، سەرنج و تێبینی خۆیان، خستەڕوو:
مستەفا ساڵح كەریم: 
ئەوەی راستی بێت هەردوو پرۆفیسۆر ماوەیەكی باش خۆیان تەرخان كردووە بۆ لێكۆڵینەوە لەسەر بەرهەمەكانی خاتوو گەلاوێژ، لەبەر ئەوە گوێمان لە بۆچوونەكانیان بوو، من دەمەوێت ئاماژە بەوە بدەم كە جگە لەم دوو بەرێزە كاك شیروان عەبدوڵڵا لە رێی سایتی خاكەوە زیاتر خوێنەری ئاشنا كرد بە بەرهەمەكانی گەلاوێژخان.
گەلاوێژخان وەكو نمونەی ئافرەتی كورد كە لەئەدەبی كوردیدا دەركەوت بەراستی، بە سەروو سیمایەكی نوێوە هاتە نێو دنیای ئەدەبی، من لە سەرەتای ساڵی 2000 بەولاوە بوو رۆژێكیان بە تەلەفۆن قسەم لەگەڵ كرد وتی من دەمەوێت هەندێك لە عەرەبیەكانم سەیر بكەیت، یەكیانمان دا بە كەریم شێخانی عالەم فی غابە، یەكێكی ترمان دا بە كاك سەلاحی مودەریس بەڵام خۆم پێیدا چوومەتەوە. تەشجیعیشم كرد بوكی ئاتە خان بكاتە عەرەبی، وتم عەرەبیەكەت باشە خۆت هەوڵی لەگەڵ بدە، گوتی یارمەتیم بدە، تەواوی كرد‌و خۆم پێیدا هاتمەوە، گەلاوێژخان وردەكاری هەیە لە چیرۆكدا من خۆم ئەزموونم هەیە بەراستی زۆر سەرنج راكێشە، لە بووكی ئاتە خاندا بەراستی وردەكاری وای تێدایە ئەزانی لە لەندەن ئێواران ژنانی ئەوێ چۆن دەچن بۆ لای كچان‌و كورەكانیان چۆن دەچن بۆ قوتابخانە، تەبعەن بە سەیارەی خۆی چووە كە قوباد‌و بافڵ بهێنێتەوە هەموو رۆژێك، حەمە تۆفیق رەحیم دەڵێ لە هەموومان ئازاتربوو بە یەكجار مۆڵەتی سایەقی لە لەندەن وەرگرت.
ئینجا لەرێگەی ئەو هاتووچۆپێكردنەوە لەگەڵ خانمە ئینگلیزەكان تێكەڵاوی دروستكردووە شارەزای عادات‌و تەبیعەتیان دەبێت، چۆن قسە دەكەن، چۆن باسی منداڵەكانیان دەكەن، ئەمانەی هەموو خستوەتە نێو كتێبەكەوە، پاشان كوڕێكی كورد لە لەندەن ژن دەهێنێ، ئینجا كەسوكاری چاوەڕوانن بووكی ئەجنەبی بێتەوە ئەو وردەكاریەی باسی دەكات بەراستی هەر لە خۆی دێت، كە دەگەنەوە ئێرە‌و دوای پێشوازی‌و ئەو هەموو خواردنەی ئەكرێت ئەو ژنە فێری ئەوە نەبووە، هەروەها دەنگی بانگ لە بەرەبەیان. چەندین چیرۆكی تر كە زۆر بە وردەكارییەوە باسی لێكردووە. 
ئینجا ئێستا كۆی بەرهەمەكانی كە باسیان كرد بۆ ژنێكی كورد بەراستی زۆرە، ئەمە ژمارەیەكی قیاسیە لە بواری ئەدەب‌و چیرۆكدا بەڵام تا ئێستا حەقی خۆی بە جوانی نەدراوەتێ ئیللا لە رێی ئەم دوو بەرێزەوە نەبێت كە باسكراوە. گەلاوێژخان لە ژنی راستگۆی چیرۆكنوسی موتەوازیعی لەسەرخۆ كە قەڵەمێكی پێیە قەڵەمەكەی وردەكاری زۆری تێدایە‌و تەنانەت دەگەڕێت بۆ ئەو وردەكاریانەی كە لە كۆمەڵگەی خۆمان‌و كۆمەڵگەی دەرەوەشدا هەیە.
گەلاوێژخان نمونەیەكە لەچیرۆكنوسە وردەكان كە بەراستی دەتوانێت شت بگەیەنێت، تەنانەت لە رۆمانیشدا كە ئاسان نیە دەستێكی باڵای هەیە، هیوای تەمەن درێژیی تەندروستی باشی بۆ دەخوازم پیرۆزبایی ئەم بەرهەمەی لێدەكەم‌و جارێكی دیكەش دەستخۆشی لە هەردوو پرۆفیسۆر دەكەم بۆ ئەم كارە‌و زۆر سوپاس.
دەوەن مەعروف: 
دەستان خۆشبێت دكتۆر گیان نوسینەكانی گەلاوێژخان بەراستی بۆ من لە رووی زمانەوە كاریگەری زۆر باشی هەیە، هەست دەكەم كە بەشێكی زۆر لەو وتارانەی كە بەرێزتان‌و د.نیان نوسیوتانە زیاتر لەسەر دەق بووە وە پاڵپشت بە مێتۆدەكانی دیاردەگەراكان‌و پێكهاتەگەراكان راستە ئەمە مەسەلەیەكی گرنگە‌و نمونەیەكی گگرنگی ئەو ئەزموونەن لە رۆژئاواوە سەری هەڵداوە، بۆ من ئەوەی زۆر گرنگە ئەوەیە خاتوونێك بە زمانێك دەنوسێت زۆر جوودایە لە زمانی ئەو نوسەرانەی ئێستا‌و ئەوساش، زمانێكی كوردی پاراو هەستدەكەم زۆر زاڵە بەسەر ئەو زمانە كوردیەی كە پێی دەنوسێت، ئایا ئێوە نەتان توانیوە هەوڵ بدەن لە رووی زمانیشەوە قسە لەسەر چیرۆكەكانی بكەن؟ چونكە لە راستیدا ئەوەی كە ئەمرۆ دەگوزەرێت لە كتێبخانەی كوردیدا ئەویش كۆڵەواركردن‌و هەژاركردنی زمانی كوردیە بەڵام ئەم خانمە توانیویەتی بەو زمانە جوانەی خۆی هەم زمانی كوردی لە تەقلید‌و لاسایی كردنەوە بپارێزێت‌و هەمیش توانیویەتی رەسەنایەتی زمانمەكەی خۆی بپارێزێت.
پ.د.زاهیر لەتیف: 
ئەگەر سەیری كتێبەكە بكەیت جار بەجارێك ئەو ئاوڕەمان لە زمان داوەتەوە بێگومان گەلاوێژخان بەو پێیەی خۆی لە رێبازێكی ریالیزمدا دەبینێتەوە واتە پێویستە زمانی ریالیزم ئەو زمانە بێت كە تێكرای خەڵك قسەی پێدەكات چونكە هەموو مەبەست‌و ئامانجی نوسەری ریالیزم گەیاندنی نامەكەیەتی بۆ تێكرای خەڵكی چونكە زۆربەی زۆری كێشەكان خۆی لە كێشەی تێكرای خەڵكیدا دەبینێتەوە، بۆیە ناتوانێت بە زمانی نالی ‌و مەحوی بنوسێت چونكە چینێكی زۆر زۆر كەم بەداخەوە دەتوانن لە زمانە تێبگەن بۆیە گەلاوێژ وەكو هەموو بابەتێكی گێرانەوە گەری وەكو هەموو نوسەرانی لەو جۆرە دەچنە نێو بازار‌و زمانی بازارەوە كە ئەو دەستەواژانە لە دەرەوەی رێزمانە سینتاكسیەكانیشن، بۆ نموونە ئیدیۆمی وای بەكارهێناوە تەنها لەنێو بازاردا هەیە تەنانەت لەناو خەڵك‌و نێو خێزانەكانیشدا نیە بەڵام لە نێو بازار كاری پێدەكرێت، تەنانەت بە واقیعی بێت یان خەیاڵ هاتووەتە نێو ناوەرۆكی بازار‌و ژیان‌و سوودی بینیوە مامەڵەكردنی تێكرای خەڵكیە بەرامبەر زمانەكە. بۆیە گەلاوێژ بە هەقیقەت ئەو رێبازەی كاری لەسەر دەكات ئەو جۆرە زمانە دەخوازێت، كە دەبێت زمانی تێكرای خەڵكی بێت. 
تەنانەت خۆشەویست خانم دەڵێت رۆژانە بەناو خەڵكی دەگەڕێم بۆ ئەوەی بزانم دەستەواژەیەكی نوێ‌و نامۆ نیە؟ بیخەمە نێو وتارەكانمەوە؟ گەلاوێژیش ئەم رۆڵەی بینیوە. ئەمە یەكێكە لەو شێوازانەی رێبازی ریالیزم پێویستی پێیەتی‌و ئیشەڵا لە ئایندەیەكی نزیكیشدا لێكۆڵینەوەیەك لەسەر ئەو بۆچوونەی جەنابت دەنوسین. 
د.نیان فوئاد مەستی: 
تەنانەت لە ئەدەبی عەرەبی یوسف الحكیم بە زمانێكی پاراو دەنوسێت جگە لەوە ئەدەبی یوسف ئیدریس هەیە چیرۆكەكانی بە لەهجەی میسری عامی دەنوسێت، واتە شێوەزاری میسری عامی دەهێنێتە نێو ئەدەبی عەرەبیەوە كە ئەدەبی عەرەبی خۆی ئەدەبێكی عەرەبی فەسیحە.
جگە لەوەش نەجیب مەحفوز هەیە دەڵێت من لە چایخانە دانیشتووم لەوێ رۆمانەكانم نوسیوە، بۆ ئەوەی بتوانم بچمە نێو زمانمی كۆمەڵگا‌و چینی چەوساوەوە.
لەبەرئەوە گەلاوێژخانیش دەرگایەك بۆ ئێمە دەكاتەوە تاكوو زیاتر لێكۆڵینەوە بكەین لە نێوان زمانی نوسینەكانی خاتوو گەلاوێژ‌و زمانی كۆمەڵگا.
د.زاهیر لەتیف: 
هەروەها لەناو ئەو زمانەدا ناوەرۆكی تێدا بەدی دەكرێت كە قسە دەكەن ئەمە تەنها گوێگرتنێكی زمانی نیە گوێگرتنێكی ناوەرۆكیە بەدی دەكرێت، واتە ئەو گفتوگۆیەی لەنێو خەڵكی بازار دەكرێت هەم سوود لە زمانەكە دەبینێت هەم سوود لە ناوەرۆكی ئەو زمانە دەبینێت، هەر ئەمەش وای كردووە زۆربەی كێشەكان كێشەی تێكرای خەڵكیە بە نموونە (كارەكەر_بووكی ئاتەخان_ئەو پێشمەرگانەی لە ئەشكەوتی دلێران)، چونكە پێشمەرگەی تێدا بووە رۆشنبیر‌و رووناكبیر بوون پێشمەرگەی تێدا بووە تەنها زانیوەیەتی چەك ماناكەی چییە لە دەرەوەی چەك هیچی نەزانیوە، هەموو ئەمانە ماناكەی لە رێگەی زمانەكانەوە چووتە ناو ناوەرۆكەكانەوە، ئەمەش لای من یەكێكە لە زیرەكیەكانی خاتوو گەلاوێژ.
دەوەن مەعروف:
نەك وەك زمانە سروشتیەكەی وەك نوسەرێك كاری پێدەكان زمانە بەرگریەكەشی تەواو زاڵە بەسەریدا چونكە ئەگەر رۆمانی بەرەو ئەشكەوتی دلێران بخوێنینەوە دەبینین زمانێكی بەرگری زۆر سەیری بەكار هێناوە دەتوانم بڵێم رەنگە ئەوە لای دەوڵەت ئابادی نمونەی هەبێت.
زاهیر لەتیف: 
راستە خۆی ئەوە یەكێكە لە خەسڵەتەكانی گەلاوێژ كە زمانی زبر‌و نەرم لە كوێدا بەكار دەهێنێت زمانی زبری هەیە بەڵام لەو كاتەنەدا بەكاری دەهێنێت كە پێویستی پێیەتی
مستەفا ساڵح كەریم:
بۆ تەئیككردنەوە لەسەر ئەو تێبینیەی پ.د.زاهیر ئەمەندە پابەند بوو بە بابەتی زمان‌و شارەزابوون لەو دەستەواژانەی بەكاردێت، تەنها گرنگی بە سامانی نەتەوەیی زۆر داوە كە درێژەدەری ئەو وتارانەی خۆیەتی بۆ نموونە كە گەراجی ئەسحابە سپی تێكدرا‌و كرا بە باڵەخانە وتارێكی نووسی هەر بە ناونیشانی دەك دەستانشكێت چاوتان كوێربێت چونكە وابەستە بوو بەو دەستەواژانەوەو كە توراسێكە لە نزیك ماڵی خۆیانەوە بوو دەبوایە وەكو سامانێك بمێنێتەوە.
زاهیر لەتیف: 
ئەمە بەلای منەوە زۆر گرنگە رەنگە لەئایندەدا ببێتە لێكۆڵینەوەیەكی سەربەخۆ چونكە چیرۆكنووسی باش مامۆستا مستەفا ساڵح كەریم لێرەیە‌و، یەكێك لەو خەسڵەتە گرنگانەی لای من بووە بە بابەتێكی بابەت گرایی لەلای گەلاوێژ ئەوەیە رۆڵی كارەكتەرەكان یەك ئاراستەییە‌و یەك وەزنی داوەتێ، هیچ كارەكتەرێك لەوی تر وەزنی نەگەورەتر نە بچوكترە، ئەمەش بەراستی زۆر بەدەگمەنی لای رۆماننوسەكان‌و چیرۆك نوسەكان بەدی دەكرێت، بەڵام بەبڕوای خۆم رەنگە گەلاوێژ كاریگەریگەری مەكسیم گۆركی لەسەر بوو بێت، كارەكتەرەكانی وا لێنەكردووە دابەشببێت كارەكتەری سەرەكی‌و لاوەكی‌و تەوەری‌و میحوەری‌و سانەوی، هەموو كارەكتەرەكان رۆڵی خۆسیان هەیە، هەمووش كاریگەریخۆیان هەیە‌و ناتوانین كارەكتەرێك لە چیرۆكەكان حەزف بكەین یان لە گرنگی كەم بكەینەوە، هەموو كارەكتەرەكان رۆڵێكی وای داونەتێ كە هیچیان لەوی تر نە بچوكتر نە گەورەتر نەبن بۆ نموونە لە رۆمانی كارەكەر ئاستی كارەكە زۆر لاوازە بەڵام رۆڵێكی ناوازەی داوەتێ، تەنانەت لە پیاوە ئەرستۆقراتیەكانی كە تەعەدا لە نامووسی كارەكەرەكە دەكەن گرنگترە، تەنانەت ئەوانیش رۆڵی جوانی داونەتێ، رۆڵێكی وا ناوازەی داونەتێ هەست دەكەیت لە ناخی كەسە ئەرستۆقراتیەكاندایت كە بەدوای شتە ناشرینەكان دەكەون‌و كەسەكانیان كردووە بە خۆراكی رۆژانەی خۆیان‌و لەسەری دەژین.
مستەفا ساڵح كەریم: 
یەك تێبینیم هەیە لەسەر قسەكانی ئێستای د.زاهیر وا تێنەگەن كە هەموو كارەئەكتەرەكان یەك رۆڵیان هەیە مەتەساوین مەبەستی ئەوەیە ئیهمالی نەكردوون.
ئالان محەمەد: دەستان خۆش بەرێزان دەتوانن تەواوی بەرهەمەكانی خاتوو گەلاوێژ لە سایتی گەلاویژ دۆت كۆم بخوێننەوە.

ژیاننامەی گەلاوێژخان:
گەلاوێژ ساڵح فەتاح كە هەڵگری نازناوی گەلاوێژە، لەدایكبووی موسڵ، 6ی ئەیلولی ساڵی 1930 لەخێزانێكی كوردپەروەر‌و تێكۆشەر‌و نیشتمانپەروەر هاتۆتە دنیاوە، عەشیرەتی باوكی، قوچەبەگی، یەكێك بووە لەعەشیرەتە بەناوبانگەكانی باكوری كوردستان لە رەسەنایەتی‌و دێرینیدا.
باپیری (باوكی دایكی) كە ئەفسەرێكی دەوڵەتی عوسمانی بوو، لە جەنگی یەكەمی جیهانیدا شەهید دەبێت.
خاڵەموحەمەدی، هاوڕێیەكی نزیكی عەبدولكەریم قاسم بوو، یەكێك بووە لە شۆرشگێرانی شۆرشی چواردەی تەمووز.
هەمزە عەبدوڵای خاڵی ماف پەروەر‌و سیاسەتمەدار‌و دامەزرێنەری پارتی دیموكراتی كوردستان‌و یەكەم سكرتێری ئەوپارتە بوو.
لەساڵی 1947 هاوسەرگیری لەگەڵ بیرمەند‌و نوسەر‌و سیاسەتمەدار ئیبراهیم ئەحمەد دەكات.
دواتر، مام جەلال بەهۆی هاوسەرگیری كچە گەورەكەیەوە هێرۆخان زیاتر تێكەڵ بە خێزان دەبێت بەو پێیەی پێشتر، بەهۆی كاری سیاسییەوە، هاوڕێیەتی لەگەڵ هەمزە عەبدوڵا‌و ئیبراهیم ئەحمەددا زۆر پتەو بووە.
هەر لە منداڵییەوە، خولیای خوێندنەوەو نوسین بووە.
لەسەرەتاوە، وەكخۆی دەڵێت، كاریگەری تۆفیق ئەلحەكیم‌و مەكسیم گۆركی لەسەر بووە.
ئیبراهیم ئەحمەدی هاوسەری، تەواو پیشتگیری لە خوێندنەوەو نووسینەكانی كردووە، لە هەمان كاتیشدا بەرهەمەكانی مامۆستا بۆتە سەرچاوەو سەرچاوە لێگرتنێك بۆ نوسیەكانی بەگشتی‌و چیرۆك‌و رۆمانەكانی بەتایبەتی.
بەرهەمە گێرانەوە گەریەكانی ئەوە دەسەلمێنن كە ئاستی تەكنیكی لە ئاستێكی بەرزی داهێناندایە.
ئەمەش لە رێگەی كاریگەریە لاوەكی‌و دەرەكییەكانەوە سەرچاوەی گرتووە.
گەر بە چاوی رەخنەوە پشكنین بۆ دەقەكانی بكرێت ئەوا هەر زوو دەگەین بەو راستیەی كە گەلاوێژ خاوەن دەسەڵاتێكی بیركردنەوەو شێوازی دەربڕین‌و زمانی خۆیەتی كە جوودایان دەكاتەوەلە بەرهەمی نووسەرانی تر.
تەواو یاسا‌و پێوەرەكانی چەمكی گەرانەوە گەری بەكارهێناوە.
گەلاوێژ خاوەنی نزیكەی 27 بیست‌و حەوت بەرهەمە كە زۆربەیان، خۆیان لە چیرۆك‌و رۆماندا دەبیننەوە بەنموونەی، بەرەو ئەشكەوتی دلێران (سێ بەش، دایك‌و كوڕ، بوكی ئاتە خان، پایز‌و خونچە، دنیا بێشەیە، رێبوارێكی سەرگەردان، كارەكەر، لەسەر باڵی سیمورخ، ئەفسانەی گەلی ناوگردان،...هتد.